ყოველთვის აქტუალური საკითხი  

ეპილეფსია არის ერთ-ერთი ყველაზე ძველად აღწერილი დაავადება, და ამასთან ერთ-ერთი ყველაზე ხშირი ნევროლოგიური დიაგნოზიც. ჯანმოს მონაცემებით ეპილეფსიით დაავადებულია მსოფლიო მოსახლეობის 1% (European White Paper on Epilepsy, 2001; WHO, 2014). საქართველოში აქტიური ეპილეფსიით 35 000-მდე პირია დაავადებული. ის მუდმივად ცვალებადი და რთული კლასიფიკაციის მქონე ნოზოლოგიაა. მისი ეტიოპათოგენეზი კვლავ სრულყოფილ შესაწავლას მოითხოვს. ეპილეფსიის მქონე პირებში ადრეული სიკვდილის რისკი 3-ჯერ იზრდება დანარჩენ პოპულაციასთან შედარებით. ეპილეფსია უნივერსალური ქრონიკული დაავადებაა, რომელიც შეიძლება განუვითარდეს ნებისმიერი სქესის, ასაკისა და სოციალური ფენის ადამიანს.

მრავალი პრობლემური ასპექტის შემცველი

ეპილეფსია არა მარტო სამედიცინო, არამედ გაცილებით გლობალური პრობლემაა. ეს პრობლემა მძიმე სოციალურ და ეკონომიკურ ტვირთად აწვება, როგორც დაავადებულსა და მის ოჯახს, ასევე ჯანდაცვის სისტემას. პრობლემა დაკავშირებულია საზოგადოებაში გავრცელებულ სტიგმებთან; დაავადებული პირები შეზღუდულნი არიან პროფესიის არჩევაში. ეპილეფსია ჰეტეროგენული მდგომარეობაა და მისი ეპიდემიოლოგიური კვლევები ძალზე რთულია. პაციენტები ხშირად მალავენ საკუთარ დაავადებას საზოგადოების უარყოფითი დამოკიდებულებისა და სოციალური სტიგმატიზაციის გამო, რის შედეგადაც ისინი ეპიდემიოლოგიური კვლევისათვის მიუწვდომლები არიან. ეპილეფსის კლინიკური თავისებურებებიდან გამომდინარე გართულებულია მონაცემთა შეგროვების პროცესი, დიაგნოზის დასმა და მდგომარეობის კლასიფიცირება.

მრავალპროფილური საკითხი

ეპილეფსიას არ მართავს მხოლოდ ერთი მიმართულების სპეციალისტი. პაციენტების სრულყოფილი მართვისთვის აუცილებელი პირობაა მულტიდისციპლინური გუნდის არსებობა, რომელიც მოიცავს ნეიროქირურგებს, ნევროლოგებს, ფსიქოლოგებსა და ფსიქიატრებს. ეპილეფსიის მქონე პირებს ხშირად აღენიშნებათ როგორც ფიზიკური პრობლემები (მაგ. მოტეხილობა, დაჟეჟილობა), ასევე ფსიქოლოგიურიც (შფოთვის და დეპრესიის ჩათვლით). მისი ჰეტეროგენულობა, რაც დაკავშირებულია დაავადების ეტიოლოგიურ მრავალფეროვნებასთან (სტრუქტურული, გენეტიკური, ინფექციური, მეტაბოლური და უცნობი) განაპირობებს იმას, რომ ეპილეფსია წარმოადგენს თანამედროვე მეცნიერების მრავალი დარგის ინტერესის სფეროს.

მუდმივად განახლებადი მიდგომები

ეპილეფსიის სამკურნალოდ მუდმივად ინერგება ინოვაციური, მაღალტექნოლოგიური (ღრმა სტიმულაცია), ტრანსლაციური და ფარმაკოლოგიური მიდგომები. მეტი ყურადღება ეთმობა ეპილეფსიის იშვიათ სინდრომებს და რეფრაქტერულ მდგომარეობებს. აღინიშნება ახალი ტენდენციები მართვაში, რომელიც მიმართულია არა მხოლოდ კრუნჩხვის ეპიზოდების მოხსნასა და პრევენციაზე, არამედ დაავადების მოდიფიკაციაზე და ცხოვრების ხარისხის ამაღლებაზე (მაგ. გუნება-განწყობის და მეხსიერების პრობლემების მართვა).